แนะนำแผนการจัดการเรียนรู้

หนังสือคำสอนชุดชีวิตคริสตังบูรณาการวิถีชุมชนวัด  (BEC)

เมื่อประมาณต้นปี ค.ศ. 2012  หลังจากที่ได้ดำเนินงานมาระยะหนึ่ง   ที่ประชุมคณะกรรมการดำเนินงานแผนกวิถีชุมชนวัด ฝ่ายงานอภิบาล อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ ได้เตรียมแผนขยายขอบข่ายการดำเนินงาน  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านความต่อเนื่องของการฟื้นฟูความเชื่อคริสตชนทุกวัย  โดยใช้ขบวนการอภิบาลแบบบูรณาการโดยมี AsIPA (Asian Integral Pastoral Approach) เป็นเครื่องมือ   สำหรับผู้ใหญ่นั้นเราพอมีแนวทางที่ชัดเจนแล้ว   คือ นอกจากเอกสาร ”กระบวนการฟื้นฟูชุมชนศิษย์พระคริสต์” ในแต่ละเดือนแล้ว  เรายังใช้พระวาจาประจำวัน หรือ ประจำสัปดาห์ที่เรายึดเป็นแนวปฏิบัติอยู่เป็นประจำ  เรายังเล็งเห็นความสำคัญของเด็ก  เยาวชน  ซึ่งถ้าบุคคลเหล่านี้ได้มีโอกาสร่วมในชุมชนย่อย ๆ ในละแวกบ้านของเขานั้นป็นสิ่งที่ดี  จะทำให้เขาได้ซึมซับทีละเล็กทีละน้อย    นอกจากนี้เรายังตระหนักถึงองค์ความรู้และประสบการณ์ที่เขาควรจะได้รับ  จึงพยายามสรรหาคู่มือเพื่อที่จะเสริมจิตตารมณ์การเป็น “วิถีชุมชนวัด” สำหรับเขา  ที่สุดก็ได้พบว่าหนังสือคำสอน “ชุดชีวิตคริสตัง” เล่ม 1 – 9  ซึ่งทางคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกคริสตศาสนธรรม สภาพระสังฆราชฯ ได้จัดพิมพ์โอกาสฉลอง ปีปีติมหาการุญ ค.ศ. 2000  ใช้สำหรับสอนระดับชั้นประถมปีที่ 1 – มัธยมปีที่ 3  นั้นดีอยู่แล้ว    จึงได้นำมาศึกษาเพิ่มเติมและพยายามบูรณาการกับกระบวนการ “วิถีชุมชนวัด” โดยยึดเครื่องหมาย  4  ประการที่เป็นการบ่งชี้ถึงความเป็นวิถีชุมชนวัด(Basic Christian Community - BEC) คือ

       1.  จำนวนสมาชิกในกลุ่มย่อยเริ่มจากประมาณ 5 – 15  ครอบครัว เป็นเพื่อนบ้านกัน หรืออยู่ในละแวกเดียวกัน

       2.  กิจกรรมสำคัญคือการแบ่งปันพระวาจาเป็นพื้นฐานของการพบปะกัน  

       3.  การแสดงออกและทำสิ่งต่างๆ ร่วมกันของชุมชนคริสตชนย่อยนั้นมาจากความเชื่อ   

       4.  ชุมชนคริสตชนย่อยต้องเป็นหนึ่งเดียวกับพระศาสนจักรสากลและต้องขึ้นกับวัดที่ตนสังกัด

                ในส่วนของกระบวนการเรียนรู้ในหนังสือชุดชีวิตคริสตัง   ซึ่งประกอบด้วย   5 ขั้นตอน   คือ

1. ประสบการณ์ (Learning Activity)  ขั้นตอนนี้ประกอบด้วยการแบ่งปันและการอภิปราย เป็นการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความรู้สึกของผู้เรียนจากกิจกรรมที่กระทำ ซึ่งอาจจะเป็นกิจกรรมกลุ่ม หรือส่วนตัว

2. เนื้อหา (Christian Message)  เป็นการมุ่งไปที่การเสนอ   การพัฒนา  และช่วยผู้เรียนให้มีความลึกซึ้งในพระคัมภีร์อย่างชัดเจน เท่าที่สามารถแก่ผู้เรียน  ครูมีบทบาทเป็นผู้อำนวยความสะดวก อธิบาย ทำให้ลึกซึ้ง และขยายหัวข้อเรื่องภายใต้การอภิปราย

3. เสริมประสบการณ์ (Enrichment)  เป็นการนำเอาคำถามหรือข้อข้องใจของผู้เรียนที่เกิดขึ้นในระหว่างการอภิปรายเนื้อหามาทำให้กระจ่างชัดขึ้น หรืออาจมีบางแง่มุมที่ควรเพิ่มเติมให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

4. การตอบรับ (My response)  เป็นการตัดสินใจกระทำ วางแผนกิจกรรม และความตั้งใจ การไตร่ตรอง      ความร่วมมือ และสร้างสรรค์งานต่างๆ ร่วมกัน เพื่อตอบรับกับสิ่งที่ได้เรียนรู้มาจากเนื้อหาในพระคัมภีร์ และธรรมประเพณีต่างๆ ของพระศาสนจักร ให้เหมาะกับสภาพการณ์ปัจจุบัน และสภาพแวดล้อมที่เป็นจริงตามแบบสังคมไทย

5. ฉันเรียนรู้ (My Learnings)  เป็นการวัดผลทางด้านความคิด กิจกรรม และข้อตั้งใจปฏิบัติ   ครูมีบทบาทเป็น ผู้แนะแนว ให้กำลังใจผู้เรียนให้ค้นพบวิถีทางใหม่ในการประพฤติและปฏิบัติ

จากกระบวนการเรียนรู้ในหนังสือชุดชีวิตคริสตัง 5 ขั้นตอนนี้  ทางคณะกรรมการดำเนินงานฯจึงได้ร่วมมือกับคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม   แผนกคริสตศาสนธรรม  สภาพระสังฆราชฯ  นำวิธีการแบ่งปันพระวาจาอีกรูปแบบหนึ่งซึ่งใช้ในการอภิบาลวิถีชุมชนวัด ที่เรียกว่า “LOOK LISTEN LOVE” (3Ls ) มาจัดในรูปแบบแผนการจัดการเรียนรู้ฯ  เพื่ออำนวยความสะดวกในการนำไปใช้   ขั้นตอนหลักของกระบวนการ 3Ls    ได้แก่

     1.  การมองชีวิตในปัจจุบัน (LOOK) ประสบการณ์ เรื่องเล่า / คำถามเพื่อการไตร่ตรอง

     2.  การฟังพระวาจาของพระเจ้า (LISTEN) ไตร่ตรอง / แบ่งปัน

     3.  การดำเนินชีวิตศิษย์พระเยซู (LOVE) นำพระวาจาไปปฏิบัติ

เทียบกระบวนการสอนของหนังสือคำสอนชุดชีวิตคริสตัง

และกระบวนการอภิบาลวิถีชุมชนวัด (3Ls)

ประสบการณ์	การมองชีวิตปัจจุบัน  (LOOK)
เนื้อหา	การฟังพระวาจาพระเจ้า  (LISTEN)
เสริมประสบการณ์	การฟังพระวาจาพระเจ้า  (LISTEN)
การตอบรับ	ดำเนินชีวิตศิษย์พระเยซู   (LOVE)
ฉันเรียนรู้	ดำเนินชีวิตศิษย์พระเยซู  (LOVE)

  อย่างไรก็ดี  ในหลักสูตรการอบรมคำสอนภาคฤดูร้อน ปี ค.ศ.2013 ณ ศูนย์อบรมคริสตศาสนธรรมระดับชาติ  ได้จัดอบรมวิถีชุมชนวัด (BEC) ให้กับนักศึกษาฯ ชั้นปีที่ 3   และได้นำเสนอตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้ฯ นี้แก่ผู้เข้ารับการอบรมฯด้วย โดยให้แต่ละกลุ่มเลือกหัวข้อจากหนังสือชุดชีวิตคริสตังนี้เขียนแผนการจัดการเรียนรู้ฯด้วยตนเอง ทุกกลุ่มทำได้ดีและเห็นว่าง่ายต่อการนำไปใช้ 

หนังสือชุดชีวิตคริสตังนี้ เป็นกระบวนการเรียนคำสอนแบบผู้เรียนเป็นสำคัญ  จึงเหมาะอย่างยิ่งกับการสอน  คำสอนในยุคปัจจุบันทั้งในด้านจิตวิทยา (วัยของผู้เรียน) ความสัมพันธ์  ความครอบคลุม  และความต่อเนื่องของข้อ   คำสอน   และสามารถบูรณาการวิถีชุมชนวัด (BEC) ได้เป็นอย่างดี

 แผนการจัดการเรียนรู้ฯนี้  ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการตรวจทานและจัดพิมพ์ จะแล้วเสร็จในเร็วๆนี้ หากท่านสนใจสามารถติดต่อได้ที่   ซิสเตอร์สุวรรณี พันธ์วิไล หรือ คุณนริศรา  เปรมปรี        ศูนย์อบรม

คริสตศาสนธรรมระดับชาติ  82 หมู่ 6 ซอยวัดเทียนดัด ถนนเพชรเกษม ต.ท่าข้าม อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110  โทรศัพท์ 0-2429-0443 โทรสาร 0-2429-0239 โทรศัพท์มือถือ 08-2335-2112  E-mail : nccthailand@gmail.com

(โดย... ซ.สุวรรณี  พันธ์วิไล     ผู้อำนวยการศูนย์อบรมคริสตศาสนธรรม ระดับชาติ : พฤษภาคม 2556)